Aż pół miliona Polaków ma trudno gojące się rany. O co dokładnie chodzi?

Trudno gojące się rany częściej występują u pacjentów niedożywionych. Dłużej trwa u nich stan zapalny, słabsza jest ich odporność.

Najczęściej dotyczy to odleżyn, owrzodzeń goleni i owrzodzeń w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej. Trudno gojąca się rana, to taka, której stan nie poprawia się w ciągu 4-8 tygodni mimo stosowanego leczenia.

Mogą to być też rany pourazowe, po zabiegach chirurgicznych, rozległe rany oparzeniowe czy odmrożenia. Ważne jest nie tylko tempo gojenia, ale też ilość wysięku, jego zapach, kolor, konsystencja, zaczerwienienie skóry wokół rany oraz miejscowo podwyższona temperatura. Stanowią one wyzwanie ze względu na możliwe powikłania, np. infekcje czy sepsę.

– Każda rana może stać się trudno gojącą, jeżeli nie zostaną podjęte odpowiednie kroki, skupione nie tylko na samym opatrywaniu rany i jej pielęgnacji z pomocą odpowiednio dobranych opatrunków czy środków do gojenia ran, ale przede wszystkim na redukcji czynników, prowadzących do powstawania rany oraz działaniu od wewnątrz, czyli m.in. odpowiednim nawodnieniu i odżywieniu organizmu – tłumaczy dr n. o zdr. Paulina Mościcka, pielęgniarka z Poradni Leczenia Ran w Bydgoszczy.

Zamiast tego ciągle hołdujemy mitom, przez które często wydłuża się czas gojenia. Na przykład:

MIT 1. Wietrzenie rany to podstawa. Tymczasem sucha rana goi się wolniej niż taka, która ma optymalnie wilgotne środowisko, ale też nie mokre. A suszenie rany wystawia ją na kontakt z drobnoustrojami.

MIT 2. Liście kapusty przykładane na ranę wspomagają jej gojenie. Otóż wcale nie. – Rana jest ubytkiem fragmentu tkanek. Nasza rola polega na stworzeniu w nim takich warunków, które będą sprzyjały procesom odbudowy. Korzystne warunki dla gojenia rany są zbliżone do warunków fizjologicznych. Dlatego bardzo ważne jest utrzymanie w mikrośrodowisku rany m.in.: odpowiedniej wilgotności, kwasowości, pH, temperatury. Takie warunki zapewniają opatrunki specjalistyczne, dopasowane indywidualnie do rodzaju rany. Liście kapusty nie mają w takim przypadku zastosowania – mówi dr n. o zdr. Paulina Mościcka.

MIT 3. Alkohol to najlepszy środek odkażający. Jaka jest prawda? Alkohol, choć powszechnie kojarzy się z odkażaniem, nie jest dobrym rozwiązaniem w przypadku ran otwartych. Podrażnia ranę, wysusza skórę i może uszkadzać tkanki. Ból, który w przypadku jego zastosowania odczuwają pacjenci, nie świadczy o odkażeniu, lecz właśnie o podrażnieniu. Żeby usunąć drobnoustroje z rany, należy stosować antyseptyki, które mimo że mają właściwości biobójcze, nie uszkadzają tkanek.

Trudno gojące się rany częściej występują u pacjentów niedożywionych. Dłużej trwa u nich stan zapalny, słabsza jest ich odporność. Przy takich ranach rośnie zapotrzebowanie na energię i białko, ale też witaminy i mikroelementy, np. cynk.

– W przypadku pacjentów z trudno gojącymi ranami dostarczenie odpowiedniej ilości składników odżywczych może być utrudnione, np. jeśli są to osoby leżące, którym trudniej przyjmować stałe pokarmy lub jeśli z różnych innych przyczyn nie są w stanie zjeść tradycyjnych produktów spożywczych w takiej ilości, aby pokryć swoje zapotrzebowanie na ww. składniki odżywcze. W takich przypadkach lekarz może zalecić wysokobiałkowe, wysokoenergetyczne doustne preparaty odżywcze. W codziennej praktyce zauważam zależność między stanem odżywienia pacjenta a przebiegiem procesu gojenia ran, więc warto myśleć i działać wieloaspektowo – podsumowuje dr Paulina Mościcka.

Do wsparcia żywieniowego pacjentów z odleżynami i trudno gojącymi ranami mogą służyć preparaty typu Nutridrink, dostępne w aptekach*

*Nutridrink Skin Repair to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, do postępowania dietetycznego w przypadku odleżyn i innych trudno gojących ran. Stosować pod nadzorem lekarza.